TY - JOUR ID - 244631 TI - شناسایی الگوهای ژئوشیمیایی در محدوده کانی زایی خوینرود به روش تحلیل تطبیقی و خوشه بندی JO - نشریه مهندسی معدن JA - IJME LA - fa SN - 1735-7616 AU - گرانیان, حمید AD - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 53 SP - 32 EP - 51 KW - تحلیل تطبیقی KW - خوشه‌بندی DENCLUE KW - پتانسیل‌یابی معدنی KW - آنومالی ژئوشیمیایی چند عنصری KW - محدوده کانی‌زایی خوینرود DO - 10.22034/ijme.2021.130712.1820 N2 - شناسایی الگوهای پراکندگی عناصر و مرتبط کردن آن‌ها با آنومالی‌های ژئوشیمیایی یکی از ابزارهای اکتشافی به ویژه در فازهای نیمه‌تفصیلی و تفصیلی محسوب می‌شود. روش‌هایی که بتواند نمونه‌ها و عناصر شیمیایی را به طور همزمان مورد تحلیل قرار دهد، برای این منظور پیشنهاد می‌شود. در این مقاله از دو روش تحلیل تطبیقی خوشه‌ای (CCA) و الگوریتم خوشه‌بندی بر اساس توابع توزیع چگالی (DENCLUE) و داده‌های ژئوشیمیایی در فاز اکتشافی نیمه‌تفصیلی منطقه خوینرود استفاده شده است. خوشه‌بندی 165 نمونه‌ برداشت از محیط خاکی به همراه نتایج آنالیز 7 عنصر مرتبط با کانی‌زایی مس- طلای پورفیری یعنی As، Au، Cu، Hg، Pb، S و Zn نشان می‌دهد که چهار محدوده A، B، C و D مستعد کانی‌زایی در منطقه قابل مشاهده است. در روش CCA داده‌ها به 6 خوشه تفکیک شده که خوشه اول شامل عنصر گوگرد به همراه 57 نمونه، خوشه دوم شامل 61 نمونه، خوشه سوم شامل عنصر سرب به همراه 16 نمونه، خوشه چهارم شامل عنصر مس به همراه 8 نمونه، خوشه پنجم شامل عنصر آرسنیک به همراه 7 نمونه و خوشه ششم شامل عناصر طلا، جیوه و روی به همراه 17 نمونه است. درحالی که نتایج خوشه‌بندی داده‌ها به روش DENCLUE شامل 5 خوشه به ترتیب به صورت گوگرد با 66 نمونه، 43 نمونه، سرب و روی با 38 نمونه، طلا و مس با 10 نمونه و آرسنیک و جیوه با 8 نمونه است. بخش C2 از محدوده C و بخش D2 از محدوده D به عنوان بهترین محدوده‌ها با احتمال کانی‌زایی پورفیری و محدوده A به احتمال کانی‌زایی رگه‌ای هیدروترمال پیشنهاد می‌شود. محدوده‌های B و D1 نیز با احتمال کانی‌زایی رگه‌ای با نیاز به اکتشاف تکمیلی، پیشنهادات بعدی‌اند. همچنین نتایج نشان‌دهنده‌ خوشه‌بندی بهتر عناصر، انطباق بهتر محدوده‌های پیشنهادی برای کانی‌زایی با آنومالی‌های ژئوشیمیایی عناصر و شرایط زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه از برتری‌های الگوریتم DENCLUE است. بنابراین برای ارتباط الگوی پراکندگی عناصر با آنومالی ژئوشیمیایی آن‌ها می‌توان از این الگوریتم استفاده کرد. UR - https://ijme.iranjournals.ir/article_244631.html L1 - https://ijme.iranjournals.ir/article_244631_4d6257970f5048be8614dfefdab4414b.pdf ER -