کاربرد تحلیل سلسله مراتبی فازی در مدیریت ریسک بسته شدن پیش از موعد معادن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی استخراج معدن، دانشگاه بین المللی امام خمینی )ره(، قزوین

2 استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین،

3 دانشیار گروه مهندسی معدن، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسالمی، قائم شهر، ایران

چکیده

بسته شدن پیش از موعد معادن و توقف عملیات معدنکاری، به دلایلی غیر از اتمام ذخیره اقتصادی معدن و در اثر عوامل مختلف داخلی و محیطی هر معدن انجام می‌گیرد. در این تحقیق که با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر بسته شدن پیش از موعد معدن سنگ آهن چادرملو انجام گرفت. ابتدا مدل جامع ریسک بسته شدن معدن چادرملو بر مبنای شش سری ریسک‌های اصلی مطابق مدل لارنس تهیه و با توجه به نظر خبرگان مقادیر احتمال و شدت به صورت اعداد قطعی محاسبه شد. سپس با توجه به ماهیت مسئله، شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر در بسته شدن پیش از موعد معادن سطحی در قالب یک مسئله سلسله مراتبی طراحی شد. بدین منظور از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی بهره گرفته شد. این مدل در سطح معیارها شامل چهار مؤلفه اصلی احتمال وقوع، میزان تأثیر، عدم اطمینان تخمین و توانایی سازمان در واکنش به ریسک و در سطح آلترناتیوها شامل فاکتورهای مختلف ریسک‌زا در فعالیت‌های معدنی است. محاسبه اوزان نسبی و نهایی هر یک از معیارها و عوامل ایجاد ریسک بسته شدن پیش از موعد معدن انجام شد. نتایج مدل ریسک بسته شدن نشانگر رده‌بندی «متوسط» بسته شدن پیش از موعد معدن چادرملو است و ریسک‌های زیست‌محیطی و اجتماعی بالاترین امتیازها نسبت به بقیه عوامل را دارند. نتایج محاسبات مدل بر مبنای تحلیل سلسله مراتبی فازی، نشان می‌دهد که عوامل اقتصادی، زیست‌محیطی و فنی به عنوان اصلی‌ترین دلایل بسته شدن پیش از موعد معدن چادرملو است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Application of Fuzzy AHP in Order to Risk Management of Pre-mature Mine Closure

نویسندگان [English]

  • farhang vesal 1
  • reza Shakoor shahabi 2
  • Arash Ebrahim Abadi 3
1 IKIU
2 IKIU
3 Department of Mining, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr
چکیده [English]

A mine closure plan is implemented while mine’s deposit is totally exhausted. It is necessary to precisely identify and analyze these factors and their impacts on mine’s life. In this research, with the purpose of identifying and analyzing the factors affecting the premature closure of Chadermaloo Iron ore mine, a comprehensive risk closure model of Chadormalou mine was developed based on the Laurence’s closure risk model. With this respect, in order to assess the probabilities and consequences of broad and sub-issue closure risks, questionnaires have been provided and distributed through the seven experts in case study mine site and filled questionnaires based on experts’ judgment collected to obtain certain values of risks. In the next step, identification and ranking of the factors affecting the premature closure of surface mines was designed in a hierarchical structure in order to predict and take appropriate measures. The model at the level of criteria includes four main components consists of probability of occurrence, consequence, uncertainty of estimation and ability of the organization in responding to risk. The alternatives comprises risk factors in the social, political, economic, environmental, legal, technical, safety and health issues. Whole calculations were performed in accordance with Chang approach through Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) to evaluate and rank relative and final weights of each criterion involved in premature closure risk assessment. The results of application of closure risk model to Chadormaloo mine demonstrated that the mine is classified as "moderate" from premature closure point of view. The closure probability of 30 percentage shows the mining activities are able to be continued. This implies more attention should be paid to eliminate or minimize the impacts of these issues within mine’s planning and design.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Premature Mine Closure
  • MCDM
  • Fuzzy AHP
  • Chadormaloo Iron Ore Mine

مراجع

منابع 1. ابراهیم آبادی، آرش؛ اصانلو، مرتضی؛ 1386؛ « فرآیند بستن معدن- عوامل، برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی»، هفتمین همایش ایمنی، بهداشت و محیط زیست در معادن و صنایع معدنی، مجتمع مس سرچشمه کرمان، صفحات 137-154.## 2. علوی، ایرج؛ اکبری، افشین؛ 1390؛ «مقایسه روش‌های TOPSIS فازی و AHP فازی برای انتخاب و کاشت گونه‌های گیاهی بومی (مطالعه موردی: منطقه معدنی مس سرچشمه)‌»، مجله تحقیقات منابع طبیعی تجدیدشونده ، دوره دوم، شماره سوم، صفحات 45-56.## 3. عطایی، محمد؛ 1389؛ «تصمیم‌گیری چند معیاره فازی»، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، 333 صفحه.## 4. رشیدی‌نژاد، فرشاد؛ 1389؛ «جزوه مهندسی محیط زیست»، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده فنی مهندسی، گروه مهندسی معدن، 307 صفحه.## 5. Australian Government; 2006; “Mine closure and Completion handbook”، Department of Industry Tourism and Resources, p. 73.## 6. Borregaard. N., Dufey. A., 2002; “Environmental effects of foreign investment versus domestic investment in the mining sector in Latin-America”، OECD Global Forum on International Investment Conference on Foreign Direct Investment and the Environment Lessons to be Learned from the Mining Sector, p. 29.## 7. Bose, D., 2012; “How does mining affect the environment”، Available Online at: http://www.buzzle.com.## 8. Chang, D.Y.; 1996; “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP”، European journal of operational research, 95: 649-655.## 9. Chen, S.J., Hwang, C.L., Beckmann, M.J., Krelle, w.; 1992; “Fuzzy multiple attribute decision making: methods and applications”، Springer-Verlag New York, Inc.## 10. Heikkinen, P. M., Noras, P., Salminen. R.; 2008; “Environmental Techniques for the Extractive Industries”، Mine Closure Handbook, p. 170.## 11. Laurence, D.; 2006; “Optimization of the mine closure process”، Journal of Cleaner Production, 14(3-4), 285-298.## 12. Laurence, D.; 2011; “Establishing a sustainable mining operation: an overview”، Journal of Cleaner Production, 19(2), 278-284.## 13. Miller, G.; 2010; “Overview of mining and its impacts”، Guidebook for Evaluating Mining Project EIAs, Chapter 1, p. 16.## 14. Mobtaker, M.M., Osanloo, M.; 2013; “Prediction of iron ore mine closure causes under uncertainty condition, using Vikor technique”، 6th International Conference on Sustainable Development in the Minerals Industry, 1-8.## 15. Saaty, T.L.; 1980; “The Analytic Hierarchy Process”، New York: McGraw-Hill.## 16. Wang, Y.M., Elhag, T.M.S., Hua. Z.; 2006; “A modified fuzzy logarithmic least squares method for fuzzy analytic hierarchy process”، Fuzzy sets and systems, 157:3055-3071.## 17. Sango, I., Taru. P., Mudzingwa. M.N., Kuvarega, A.T.; 2006; “Social and biophysical impacts of Mhangura copper mine closure”، Journal of Sustainable Development, 8(3), 186-204.## 18. Sellers, R., Vogel, P.; 2011; “Guidelines for Preparing Mine Closure plans: Environmental Protection Authority”، Government of Western Australia Department of Mines and Petroleum, p. 78## 19. Vintro, C., Sanmiquel, L., Freijo, M.; 2014; “Environmental Sustainability in the Mining Sector: Evidence from Catalan Companies”، Journal of Cleaner Production, 1-9.##
نشریه مهندسی معدن
دوره 16، شماره 52
مهر 1400
صفحه 12-24

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 مهر 1398
  • تاریخ بازنگری: 21 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 16 فروردین 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار