تخمین توزیع عیار مس با استفاده از تخمینگر غیرخطی کریجینگ انفصالی مطالعه موردی: معدن مس سونگون

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

یکی از روش‌های تخمین در صنعت معدن، استفاده از روش‌های زمین‌آماری است. نقطه قوت روش‌های زمین‌آماری، علاوه بر پشتوانه ریاضی، نتایج مطلوبی بوده است که در کاربردهای عملی آن در خلال دهه‌های گذشته مشاهده شده است. با این وجود در بین روش‌های زمین‌آماری نیز، انتخاب روش مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مواردی که مورد توجه کاربران عادی زمین‌آمار واقع نمی‌شود، عدم توجه به شرایط کارایی زمین‌آمار خطی می‌باشد. تخمین ذخایر قابل بازیابی، تخمین بخشی از ذخیره که بالای عیار حد مشخصی قرار دارد و محاسبه منحنی عیار-تناژ که دارای تابع انتخاب غیر‌خطی می‌باشند، از این دسته‌اند؛ به همین دلیل لزوم به کارگیری روش‌های زمین‌آماری غیر‌خطی مشاهده می‌شود. یکی از توانمندترین روش‌های تخمین غیر خطی استفاده از روش کریجینگ انفصالی است. دلیل عدم توجه به این روش، ریاضیات پیچیده و عدم دسترسی به این تخمینگر در نرم‌افزارهای معمول می‌باشد. اساس این روش متکی بر استفاده از چندجمله‌ای‌های هرمیتی  و مدل ایزوفاکتوریل است. در این روش برای تخمین نقاط مجهول، با توجه به هیستوگرام داده‌های اولیه ضرایب چندجمله‌ای‌های هرمیتی محاسبه و مقدار چندجمله‌ای‌های هرمیتی در نقاط مجهول تخمین زده می‌شود. در نهایت از ترکیب خطی ضرایب مربوط به چندجمله‌ای‌های هرمیتی و مقدار تخمینی چندجمله‌ای‌های هرمیتی در نقاط مجهول، مقدار متغیر مورد نظر به دست می‌آید. در این مقاله با استفاده از کد‌نویسی روش کریجینگ انفصالی، توزیع عیار مس در کانسار مس پورفیری سونگون، مدل‌سازی و نتایج آن با نتایج تخمین به روش کریجینگ مقایسه شد. با توجه به مطالعات انجام‌شده قسمت‌های شمال غربی و جنوب غربی معدن از عیار پایین‌تر و قسمت مرکزی معدن دارای عیار بالاتری نسبت به دیگر قسمت‌های معدن می‌باشند. همچنین نرمال‌سازی و تبدیل معکوس داده‌ها به وسیله چندجمله‌ای‌های هرمیتی از قابلیت بالایی برخوردار می‌باشد. استفاده از این روش  معایب روش کریجینگ از جمله هموارسازی و عدم توانایی در تخمین توابع غیر‌خطی را مرتفع می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of Copper,s Grade Distribution Using Disjunctive Kriging Nonlinear Estimator, Case study : Sungon Mine

نویسندگان [English]

  • A Hekmatnejad
  • A.A Hasanipak
Tehran University
چکیده [English]

   One of the estimate methods in mining is geostatistical methods. The advantage of the statistical method is good mathematical background and also in results acquired through their practical application. But through the geostatistal methods, choosing the most useful method is very important. One of most important thing, that operators usually don’t use it, is the ability of using liner kriging. Therefore the concentrating on non-liner kriging has been seen. One of the powerful methods in non-liner kriging is Co-kriging. According to complicated mathematical theory and untouchable usefully software, this method hasn’t been used. This method based on hermitian polynomial and isofactorial model that use for estimating the black points with the primary data histogram then the value of hermitian polynomial are estimated by this histogram. Finally with liner composited of this value in hermitian polynomial and estimated value in black points the value of parameter is determined. In this paper, using by computer programming in Co-kriging the grade of copper distribution was determined in Sungon mine and produced data was compared with producing data by kriging. According to this study, the soft western-north and eastern-south districts have lower grades and the middle district of mine has higher grade than other parts. Also the normalizing and data inversing by hermitian polynomial has high capability. Using this method improves some problems in kriging such as smoothing and compability in non-liner estimated function

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geostatistics
  • Disjunctive kriging
  • Hermitian Polynomials
  • Isofactorial model
  • Sungon