TY - JOUR ID - 36640 TI - ارزیابی پتانسیل تولید زهاب اسیدی بر اساس روش های استاتیک در یکی از انباشته های کم عیار معدن مس میدوک JO - نشریه مهندسی معدن JA - IJME LA - fa SN - 1735-7616 AU - شاه حسینی, مجید AU - دولتی ارده جانی, فرامرز AU - امینی, مهدی AU - ابراهیمی, لونا AU - محبی, عباس AD - دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران AD - دانشگاه تهران AD - مجتمع مس شهربابک، واحد تحقیق و توسعه AD - واحد لیچینگ، مجتمع مس شهربابک، معدن مس میدوک، کرمان Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 14 IS - 43 SP - 81 EP - 66 KW - آزمون های استاتیک KW - زهاب اسیدی معدن KW - SEM KW - EPMA KW - آنالیز آماری چند متغیره DO - 10.22034/ijme.2019.36640 N2 - اکسایش کانی‌های سولفیدی به خصوص پیریت مهمترین منبع تولید کننده اسید در باطله‌های معدنی به شمار می‌رود. علاوه بر پیریت، اکسایش سایر کانی‌های سولفیدی مانند کوولیت، کالکوپیریت و گالن نیز منجر به تولید اسید می‌شود. انباشته‌های باطله معادن با مقادیر بالای کانی‌های سولفیدی ممکن است در نتیجه فرآیندهای اکسایش و در ادامه هیدرولیز، زهاب اسیدی تولید نمایند. بنابراین میزان تولید و خنثی‌سازی باطله-های انباشته شماره 7 معدن میدوک با استفاده از آزمون‌های استاتیک متداول از جمله اسید-باز محاسباتی (ABA) و تولید اسید خالص (NAG) تعیین شد. همچنین، جهت اعتبارسنجی آزمون‌های استاتیک، مطالعات کانی‌شناسی بر روی سولفیدهای اولیه و کانی‌های ثانویه با استفاده از روش‌های میکروسکوپ نوری، پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و آنالیز میکروسکوپ کاوشگر الکترونی (EPMA) صورت گرفت. استخراج انتخابی جهت شناسایی کمّی فازهای گوگرد همراه با سولفیدهای اولیه و کانی‌های ثانویه نیز به کار گرفته شد. قابلیت تشکیل زهاب اسیدی معدن با محتوای فلزی خیلی زیاد در انباشته شماره 7 وجود دارد. بر مبنای مقایسه مقادیر NAG pH با NAPP، همه نمونه-های باطله قابلیت تولید اسید (PAF) را دارند. کمترین و بیشترین میزان NAPP در نمونه‌های HB1 و HC1S به ترتیب با مقادیر 08/200 و 1/654 kg H2SO4/ ton تعیین شد. بر اساس مقادیر NAG pH و pH گل اشباع، همه نمونه‌های باطله در محدوده تولید کننده اسید تا فوق‌العاده تولید کننده اسید قرار گرفتند. به علت شدت اکسایش پیریت، میزان گوگرد فاز سولفاتی در محدوده 2/1 تا 2/7 درصد وزنی برآورد شد. بر اساس تحلیل سلسله مراتبی خوشه‌ای و تحلیل مولفه‌های اصلی، پارامتر pH مهمترین نقش در انحلال مواد باطله را دارد. همچنین، عناصر Fe، Pb و As همبستگی مثبت و قوی نشان دادند که بیانگر منشاء یکسان آنها در فاز محلول در آب است. نتایج تحقیق حاضر در پیش‌بینی تولید زهاب اسیدی معدن و مدیریت باطله‌های معدنی کاربرد دارد. UR - https://ijme.iranjournals.ir/article_36640.html L1 - https://ijme.iranjournals.ir/article_36640_cdf3e988cbfc015749a6eff129dd8ce4.pdf ER -