TY - JOUR ID - 244632 TI - کنترل رقیق شدگی خارجی در معدن روباز مس سونگون JO - نشریه مهندسی معدن JA - IJME LA - fa SN - 1735-7616 AU - بدخشان, ناصر AU - شهریار, کوروش AD - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر AD - استاد گروه استخراج و مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 53 SP - 51 EP - 62 KW - رقیق‌شدگی خارجی KW - معدنکاری روباز KW - اندازه‎گیری رقیق ‎شدگی KW - کنترل رقیق‌شدگی KW - معدن مس سونگون KW - دستگاه ایکس آر اف مدل 7000 DO - 10.22034/ijme.2021.136095.1828 N2 - پدیده رقیق‎‎شدگی یکی از پیامد‎های نامطلوب معدنکاری است که در اثر مخلوط شدن ناخواسته باطله و ماده‎معدنی ایجاد می‌شود. از آثار نامطلوب رقیق‎‎شدگی می‎توان به افزایش هزینه‎های استخراج، حمل‎ونقل، فرآوری، افزایش عیار‎حد معدن و تخریب محیط‎زیست اشاره کرد. کنترل رقیق‎‎شدگی و اثرات نامطلوب آن نیاز به شناسایی عوامل ایجادکننده رقیق‎‎شدگی دارد. بررسی‎های میدانی انجام شده از معدن مس سونگون که به روش روباز استخراج می‎شود، نشان می‎دهد که عواملی مانند نفوذ دایک‎های عقیم، تماس بلوک‎های باطله و ماده‎ معدنی در مرز‎ها، خطاهای نمونه ‎برداری و خطاهای مورفی (خطای انسانی)، فاکتورهای موثر بر ایجاد رقیق شدگی‌اند. در این تحقیق برای تخمین میزان رقیق ‎‎شدگی خارجی (رقیق‎  شدگی ناشی از دایک ‎ها) معدن مس سونگون، از مدل‎سازی زمین ‎آماری (کریجینگ شاخص) استفاده شده است. میزان رقیق شدگی خارجی  معدن (۳/۱۱ درصد) محاسبه شد. مقدار رقیق ‎شدگی خارجی نسبت به حداکثر تخمین اولیه‎ رقیق ‎‎شدگی در معادن روباز با ذخایر توده ‎ای، بیشتر به نظر می رسید اما با توجه به وجود دایک‎ها این عدد معقول است. برای کاهش رقیق شدگی خارجی ناشی از نفوذ دایک‎ها پیشنهاد استفاده از دستگاه ایکس آر اف مدل 7000 داده شد. داده های آماری موجود قبل و حین استفاده از دستگاه ایکس آر اف نشان داد که هنگام استفاده از دستگاه، عیار میانگین روزانه به دست آمده (واقعی) نزدیکی بیشتری با عیار پیش‎بینی شده دارد و از میزان رقیق شدگی خارجی ناشی از دایک‎ها در حین عملیات کاسته شده است. UR - https://ijme.iranjournals.ir/article_244632.html L1 - https://ijme.iranjournals.ir/article_244632_af1c000938447e8fe25fc48329a36ec4.pdf ER -