انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
اصلاح الگوریتم لرچ و گراسمن برای بهینهسازی محدوده معدنکاری روباز
با شیب دیواره کمتر از 1:1
1
7
FA
سید محمد اسماعیل
جلالی
دانشگاه صنعتی شاهرود
jalalisme@aut.ac.ir
مجید
عطایی پور
0000-0002-2387-8831
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
map60@aut.ac.ir
الگوریتم دو بعدی لرچ و گراسمن بهدلیل بهرهمندی از پشتوانه ریاضی برنامهریزی پویا، سرعت بالا و ارائه تضمین در تعیین محدوده بهینه معدنکاری در میان الگوریتمهای دو بعدیای که تا کنون برای تعیین محدوده بهینه معدنکاری روباز ارائه شدهاند، دارای مقبولیت و اعتبار بیشتری است. با کاربرد این الگوریتم میتوان محدوده بهینه معدنکاری روباز را با شیبهای 1:1 و یا بیش از آن مثل 2:1 یا 3:1 (بر حسب تعداد بلوکها)، در مدلهای اقتصادی دو بعدی تعیین نمود؛ اما گاهی شرایط ژئومکانیکی توده سنگ در تمام یا بخشهایی از معدن به گونهای است که حتی شیب 1:1 نیز تامین کننده پایداری دیواره نهایی معدن نمیباشد. در این شرایط الگوریتم لرچ و گراسمن نمیتواند راه حلی برای تعیین محدوده بهینه معدنکاری روباز با شیب کمتر از 1:1 ارائه دهد و ضرورتاً باید ساختار ابعادی مدل بلوکی و ابعاد بلوکها به نحو مناسبی تغییر یابد. در این مقاله الگوریتم جدیدی بر پایه الگوریتم لرچ و گراسمن و با استفاده از منطق برنامهریزی پویا ارائه شده است که با کاربرد آن میتوان محدوده بهینه معدنکاری را برای شیبهای کمتر از 1:1 مثلاً شیب 1:2 تعیین نمود. در الگوریتم پیشنهاد شده در این مقاله، با ساخت مدلهای اقتصادی تجمعی ستونی و تجمعی سطری-ستونی، محدودیت حداکثر شیب دیواره معدن بدون ایجاد تغییر در ابعاد بلوکهای مدل اقتصادی پایه، به مدل اقتصادی تجمعی سطری-ستونی منتقل و الگوریتم مورد نظر برای یافتن محدوده بهینه معدنکاری بر روی آن اجرا میشود.
الگوریتم لرچ و گراسمن,برنامهریزی پویا,بهینهسازی,معدنکاری روباز,محدوده نهایی,شیب دیواره
https://ijme.iranjournals.ir/article_1384.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1384_ee26946e6583defd01b9e957d2e5e6bd.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
توسعه اندیس قابلیت شستشوپذیری زغال - مطالعه موردی بر روی باطلههای
کارخانه زغالشویی البرز شرقی
9
22
FA
محمود
عبداللهی
دانشگاه تربیت مدرس
Minmabd@modares.ac.ir
مجید
ذوالقدری
دانشگاه تربیت مدرس
برای ارزیابی جدایش ثقلی معمولاً از دو شاخص که به صورت عدد بیان میشوند بهره گرفته میشود. یکی از آنها مبین درجه آزادی ذرات در بار اولیه است و دیگری دقت جدایش مورد نیاز دستگاه شستشوی ثقلی را مشخص میکند. در تحقیق حاضر، به نقد و بررسی دو شاخص اصلی که برای مشخص نمودن درجه آزادی ذرات در بار اولیه بکار میرود پرداخته شده است. با مطالعه موردی که بر روی باطلههای کارخانه زغالشویی البرز شرقی انجام شد، مشخص گردید که اساساً شاخصهایی که به صورت یک عدد بیان میشوند نمیتواند معیار مناسبی باشد. لذا سعی شد ضمن ارتقاء شاخصهای قبلی، روشی برای خصوصیتسنجی دقیق بار اولیه ارائه شود. بررسیها نشان داد که جهت بهدست آوردن محصولی قابل عرضه به صنعت فولاد، ابتدا باید یک مرحله شستشوی ثقلی با چگالی جدایش حدود 75/1 گرم بر سانتیمتر مکعب بر روی مواد باطله انجام شود و سپس با کاهش ابعاد کنسانتره بهدست آمده تا زیر 2 میلیمتر و شستشوی مجدد، کنسانتره نهایی حاصل گردد. در مرحله اول خاکستر از 66 درصد به 3/31 درصد کاهش یافت و بررسیها نشان داد که در مرحله دوم کاهش خاکستر تا حدود 14 درصد امکانپذیر است.
خصوصیتسنجی,باطلههای زغال,البرز شرقی,جدایش ثقلی,شاخص قابلیت شستشو
https://ijme.iranjournals.ir/article_1385.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1385_eb6400941d8c0bde68a355af1c03775b.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
جذب انتخابی La(III) و Ce(III) از محلول ساختگی حاوی یونهای فلزی با استفاده از رزین Amberlite XAD-4 آغشته به سیانکس
23
30
FA
حنیف
رفعنی
دانشگاه تهران
h_rafati61@yahoo.com
محمد
نوع پرست
دانشگاه تهران
noparast@ut.ac.ir
علیرضا
خانچی
سازمان انرژی اتمی
جذب لانتانیم (III) و سریم (III) به همراه برخی از یونهای فلزی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. سیانکس 302 (]بیس 2و4و4- تری متیل پنتیل[ مونو تیو فسفینیک اسید) به عنوان فاز ثابت و رزین پلیمری استایرن دی وینیل بنزنAmberlite XAD-4 به عنوان مادة پایه در مطالعات کروماتوگرافی استخراجی لانتانیدها و یونهای فلزی استفاده شد. در این بررسی مقدار سیانکس آغشته شده بر روی رزین معادل 88/40٪ بدست آمد. اثر پارامترهای مختلف مانند زمان، غلظت اسید، دما و pH فاز آبی ارزیابی و شرایط مطلوب جذب بررسی شد. همچنین منحنیهای جذب یونهای مختلفی مانند Al(III)، Fe(III) و Mn(II) به عنوان تابعی از اسیدیتة محلول توسط آزمایشهای غیرپیوسته (Batch) و با استفاده از Cyanex 302/XAD-4 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که pH فاز آبی محلول تأثیر بسیار مهمی در جذب لانتانیدها و یونهای دیگر دارد. رزین رفتار جذب مناسبی برای استخراج لانتانیدها از خود نشان داد، بطوریکه میزان جذب برای لانتانیم وسریم بهترتیب 97 و 70 درصد بدست آمد.
کروماتوگرافی استخراجی,رزینهای آغشته شده به حلال,لانتانیدها,La(III),Ce(III),رزین Amberlite XAD-4,سیانکس 302
https://ijme.iranjournals.ir/article_1386.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1386_08c33ce097aadd7edaff6f5083f3194a.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
بهینهسازی شرایط فلوتاسیون در کارخانه فسفات اسفوردی
31
41
FA
سید ضیاءالدین
شفائی تنکابنی
دانشگاه صنعتی شاهرود
Kaveh_shafaei@yahoo.com
محمد
کارآموزیان
دانشگاه صنعتی شاهرود
m.karamoozian@shahroodut.ac.ir
خداکرم
غریبی
دانشگاه یزد
فرامرز
دولتی ارده جانی
دانشگاه صنعتی شاهرود
F. Doulati Ardehjani
رضا
خالوکاکایی
دانشگاه صنعتی شاهرود
r_kakaie@yahoo.com
مقاله حاضر حاصل مطالعات مرحله اول طرح بازیافت فسفات از نرمه در مجتمع فسفات اسفوردی میباشد. هدف این مرحله بهینهسازی فلوتاسیون فسفات برای بررسی امکان افزایش بازیابی از فسفات و جلوگیری از اتلاف آن بوده است. هدف از بهینهسازی عملیات فلوتاسیون کارخانه فرآوری فسفات اسفوردی، دستیابی به حداکثر بازیابی فسفات همراه با حداقل بازیابی آهن در کنسانتره میباشد. پس از بررسی عوامل مختلف درگیر در فلوتاسیون فسفات، هشت پارامتر به عنوان عوامل مستقل اولیه شناسایی شدند.این عوامل عبارت بودند از: نسبت کلکتورهای مصرفی، مقدار کلکتورها، pH، مقدار نشاستهبه عنوان بازدارنده، دانسیتهپالپ، زمان آمادهسازی برای نشاستهو برای کلکتورها و زمان کفگیری. در ابتدا 27 آزمایش در قالب طراحی آماری آزمایشها و آرایه متعامد L<sub>27</sub>(3<sup>13</sup>) برای تعیین تغییرات پاسخ نسبت به تغییرات عوامل مذکور در سه سطح متفاوت انجام شد.، تحلیل آماری پاسخها نشان داد که عوامل میزان مصرف نشاسته، دانسیتهپالپ و مدت زمان کفگیری بهترتیب بیشترین تاثیر را بر فلوتاسیون فسفاتدارند. با استفاده از تاثیر عوامل بارز و تحلیل واریانس آنها، شرایط عملیاتی مناسب برای دستیابی به مقادیر بیشینه برای بازیابی و عیار فسفات پیشبینی گردید. نتایج شرایط بهینه با نتایج دو آزمایش در شرایط رایج کارخانه در مقیاس آزمایشگاهی، مورد مقایسه قرار گرفت که نشان دهنده برتری نسبی شرایط بهینه در مقایسه با شرایط رایج کارخانه بوده است.
فسفات,اسفوردی,بهینهسازی,فلوتاسیون,طراحی آمار
https://ijme.iranjournals.ir/article_1388.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1388_a0dd08ef4728cd3132e6377cab7b9915.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
پیش بینی میزان تراوایی سنگ مخزن با استفاده از داده های پتروفیزیکی
43
52
FA
مرتضی
احمدی
دانشگاه تربیت مدرس
moahmadi@modares.ac.ir
علی
یزدیان
دانشگاه تربیت مدرس
محسن
صائمی
دانشگاه تربیت مدرس
mo_saemi@yahoo.com
تراوایی مهمترین پارامتر کلیدی در توصیف یک مخزن هیدروکربوری میباشد. مقادیر تراوایی معمولا از آزمایش های چاه و مغزههای حفاری بدست میآید. لذا باید توجه داشت که اغلب دادههای بهدست آمده از مغزهها و آزمایشهای چاه در تعداد کمی از چاههای یک میدان موجود است. از طرفی تقریبا در تمامی چاههای میدان نمودارنگاری صورت میگیرد. بنابراین استفاده از روشهایی که بتوانند از روی نمودارهای چاه نگاری به تخمین پارامترهای فوق بپردازند بسیار مفید خواهد بود.
پیشبینی تراوایی مناسب و رسم توزیع آن با استفاده از نمودارهای چاه پیمایی از اهداف اصلی این تحقیق میباشد. لذا برای نیل به این هدف، از روش شبکه عصبی برای ایجاد مدل تراوایی میدان نفتی مشترک پارس جنوبی که در خلیج فارس و در 100 کیلومتری ساحل واقع است، استفاده شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که مدل مذکور به خوبی قادر به تخمین مقادیر تراوایی در نقاط مختلفی از مخزن مورد مطالعه میباشد.
تراوایی,نمودارهای چاه پیمایی,مخازن هیدروکربوری,شبکه عصبی
https://ijme.iranjournals.ir/article_1389.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1389_a41b87a7e0a6b57afa1139e9c38e5abf.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
ارائه یک روش جدید برای تخمین خواص مخزن با استفاده از آمارههای فرکتال
در یکی از مخازن نفتیایران
53
65
FA
امیر عباس
عسکری
پژوهشگاه صنعت نفت
askariaa@ripi.ir
غلامرضا
بشیری
پژوهشگاه صنعت نفت
bashirigh@ripi.ir
قربانعلی
صبحی
پژوهشگاه صنعت نفت
sobhiga@ripi.ir
مهدی
بهره مندی
پژوهشگاه صنعت نفت
bahremandim@ripi.ir
توصیف صحیح ناهمگنیهای خواص مخزن(تخلخل، درجة اشباع آب ونفوذپذیری) نقش مهمیدر پیشبینی درست تولید هیدروکربن در مخازن زیرزمینی دارد. متاسفانه نمیتوان تنها با چند چاه اکتشافی توزیعات و ناهمگنیهای خواص مخزن را در مقیاس بزرگ حجم مخزن شناخت. در چنین مواردی یکی از روشهای بسیار مؤثر و جدید در توصیف و شناسایی توزیعات خواص مخازن در صورت نا کار آمدی روشهای زمین آماری، استفاده از روشهای فرکتالی است. دراین مقاله سعی شده است با ترکیب روشهای هندسه فرکتال (برای توصیف جزئیات) و زمین آمار (برای توصیف کلیات) توزیعات واقع بینانه خواص مخزن برای سه چاه مجاور در یک مخزن نفتی بزرگ در جنوبایران آزمایش و تولید شود. روالاین تحقیق بدین صورت است که ابتدا با استفاده از دادههای پتروفیزیکی و مغزههای سنگی، واحدهای سنگی مخزن که شامل کربنات، ماسهسنگ و شیل است با بکارگیری روشهای تجزیه و تحلیل چند متغیره آماری تفکیک و ارتباط آنها در بیناین سه چاه مشخص شد. سپس مقادیر تخلخل ،درجه اشباع آب و نفوذپذیری برای هر چاه محاسبه و در صورت لزوم تخمین زده شد. در هر یک از نواحی تفکیک شده طول همبستگیهای عمودی و قائم، با بکارگیری آنالیز واریوگرام و مقادیر ناهمگنیهای عددی با استفاده از آنالیز R/S بدست آمد. سرانجام توزیعات دو بعدی احتمالپذیر خواص مخزن در فاصله بین چاههای مورد مطالعه با ترکیب روش کریجینگ و نویسهای فرکتالی آماری بطور واقع بینانهای تولید شد. در مرحله کنترل نیز نتیجه نسبتا خوبی مخصوصاً برای پارامترتخلخل با خطای نسبی 93/4 درصد بدست آمد. در نهایت با استفاده از توزیعات فرکتالی بدست آمده میتوان ناهمگنیهای خواص مخزن را با دقت بیشتری از لحاظ ارتباط دقیق بین منافذ نمایش و از آن بعنوان ورودی مناسب و بهینه در شبیهسازیهای حرکت سیال محیط متخلخل استفاده کرد. <em> </em>
هندسه فرکتال,آمار چند متغیره,پارامترهای پتروفیزیک,نفوذپذیری,زمین آمار,مدلسازی احتمال پذیر,ناهمگنیهای مخزن
https://ijme.iranjournals.ir/article_1390.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1390_329f3b9354b102cd9c1ab60f55a3ef30.pdf
انجمن مهندسی معدن ایران
نشریه مهندسی معدن
1735-7616
2676-4482
1
2
2007
12
01
اجرای دوم الگوریتم با ارزشترین همسایگی برای بهینهسازی محدوده نهایی
استخراج زیرزمینی
73
86
FA
مجید
عطایی پور
0000-0002-2387-8831
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
map60@aut.ac.ir
برای بهینهسازی محدوده نهایی استخراج در معادن زیرزمینی الگوریتمهای اندکی موجود میباشند. برخی از این الگوریتمها مانند روش شاخه و حد و برنامهریزی پویا از پشتوانه ریاضی برخوردارند ولی از حل مسائل سه بعدی ناتوانند. برخی دیگر مانند کارگاه شناور و باارزشترین همسایگی مبتنی بر روشهای جستجوگر بوده، ارائه پاسخ بهینه را تضمین نمیکنند. الگوریتم باارزشترین همسایگی بر روی یک مدل خانهای (بلوکی) سه بعدی اجرا شده و برای خانههای مدل بهترین همسایگی را با رعایت محدودیتهای ابعاد کارگاه تعیین میکند. اما از آنجا که روشی جستجوگر میباشد، ممکن است محدوده نهایی به دست آمده شامل بلوکهای باطله ناخواستهای باشد که حذف آنها محدودیتهای ابعاد کارگاه را نقض نمیکند. همچنین ممکن است برخی بلوکهای ماده معدنی از محدوده نهایی حذف شده باشند که امکان افزودن آنها وجود داشته باشد. مقاله حاضر اصلاحاتی را برای الگوریتم ارائه میکند که در قالب اجرای دوم پیشنهاد شده است. پس از پایان اجرای اول الگوریتم، اجرای دوم پیشنهادی حذف احتمالی بلوکهای باطله موجود در محدوده نهایی و افزودن احتمالی بلوکهای معدنی بیرون ازاین محدوده را بررسی میکند. این مقاله نشان میدهد که اجرای دوم میتواند ارزش اقتصادی محدوده نهایی را بالا برده و به بهینه واقعی نزدیکتر کند.
بهینه سازی,استخراج زیرزمینی,الگوریتم,محدوده نهایی
https://ijme.iranjournals.ir/article_1391.html
https://ijme.iranjournals.ir/article_1391_2663dede42ad5e3713c43e67dcb9e577.pdf